CVS: een veelkoppig monster
26 Aug, 2019
Door Toine de Graaf
Vermoeidheid grijpt om zich heen: op dit moment ervaart dertien procent van alle werkenden burn-outklachten. In het slechtste geval mondt het uit in het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), waarbij zowel lijf als hoofd uitgeput zijn. Hoe kan het zo ver komen? Hoe vraag je de symptomen uit in je praktijk? En: wat kun je eraan doen? Deze vragen stonden afgelopen zomer centraal tijdens zes praktijkbijeenkomsten van Natura Foundation, verzorgd door docent en therapeut Margo Peinemann. Een verslag van de bijeenkomst in Rotterdam.
Het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) is een veelkoppig monster, dat zich lastig laat temmen. Wie eenmaal het etiket ‘CVS’ heeft, komt daar moeilijk van af. Op zich is dat niet onlogisch, want de aandoening kent ook een lange aanloop. Aan CVS gaat doorgaans een hele ‘film’ van fasen vooraf, die het resultaat zijn van ontregelde werkingsmechanismen in het lichaam. Daarom is het meestal een hele toer om patiënten weer richting herstel te leiden.
CVS wordt vaak aangeduid als ‘ME/CVS’, waarbij de afkorting ME staat voor ‘myalgische encefalomyelitis’. Peinemann stelt zich op het standpunt dat CVS en ME in feite precies hetzelfde is: het zijn beide ziektebeelden waarbij naast vermoeidheid en spierproblemen ook ontsteking een rol speelt. Fibromyalgie is daarentegen wat anders. ‘Hierbij is de film een andere weg opgegaan, al is deze voor een groot deel hetzelfde’, vertelde Peinemann. Zo kenmerkt fibromyalgie zich niet door spierproblemen, maar door een problematische waarneming van pijnprikkels.
CVS begint vaak met een moe lijf: ‘Pas als het hoofd erbij komt, is sprake van CVS.’ Dit uit zich dan in geheugen- en concentratieverlies. Andere klachten zijn onder meer spierpijn, duizeligheid, krachtverlies, slaapstoornissen, stemmingsproblemen, keelpijn, hoofdpijn en pijnlijke gewrichten (zonder zwelling of roodheid).
Voor de mate van vermoeidheid is een diagnostisch meetinstrument ontwikkeld: de Checklist Individual Strength (CIS) ofwel Checklist Individuele Spankracht. Deze meet subjectieve vermoeidheid en gedragsaspecten. Een score van 37 of hoger wordt beschouwd als een indicatie voor ernstige vermoeidheid.