Handmassage pijnstillend voor ouderen met chronische pijn

07 May, 2014

Chronische pijn komt veel voor onder ouderen in zorginstellingen. Pijnstillers van het type NSAID’s beschadigen de maagwand en kunnen daarom de eetlust en de voedingsstatus beïnvloeden. Sterkere pijnstillers zoals opiaten beïnvloeden het bewustzijn en veroorzaken verstopping. Omdat men zich zorgen maakt over deze bijwerkingen van pijnstillende geneesmiddelen, is er behoefte te kijken naar alternatieve mogelijkheden om de pijn te stillen.

In een studie uitgevoerd onder ouderen in een verpleeghuis werd daarom het effect van handmassage onderzocht. Handmassage met aromatherapie werd in deze studie vergeleken met handmassage zonder aromatherapie. De handmassage werd uitgevoerd door getrainde verpleegkundigen. In het onderzoek werd naast de twee onderzoeksgroepen die handmassage ontvingen ook een groep uitsluitend behandeld met uitsluitend aanwezigheid van de verpleegkundige Op deze manier kreeg iedere onderzoeksgroep evenveel aandacht en was het mogelijk het specifieke effect van de handmassage en het aanvullende effect van de aromatherapie op pijn gemeten.

Deelnemers met een gemiddelde leeftijd van 82 jaar  (n=118) ontvingen over een periode van vier weken twee maal per week handmassage of een bezoek van de verpleegkundige. Zeventig procent van deze deelnemers gebruikte dagelijks medicatie om chronische pijn te bedwingen.

De behandeling duurde in totaal twintig minuten, waarvan tien minuten bestonden uit de handmassage. De etherische olie was Lavendula officinalis ( 1 druppel etherische olie in 5 ml. druivenpitolie). Uit de resultaten blijkt zowel handmassage met aromatherapie als handmassage zonder aromatherapie significant meer pijnstilling te geven dan uitsluitend het bezoek van de verpleegkundige (F(2, 110) = 5.807, p = .004, ηp2 = .096). Opvallend gegeven is dat het verloop van pijn in alle drie de groepen gedurende de studie afnam. Er werd geen significant verschil in pijnstilling gevonden tussen de groep handmassage met aromatherapie als de groep deelnemers die uitsluitend handmassage hadden ontvangen. Op oudere leeftijd gaat het reukvermogen achteruit; mogelijk is hierdoor het effect van de aromatherapie niet aanwezig in deze studie.

Onderzoekers concluderen dat handmassage een veilige en effectieve manier is om pijnstilling te realiseren bij ouderen in een zorginstelling.

Klik hier voor het complete behandelprotocol dat is weergegeven via het onderzoeksrapport.

Bron: Cino K. Aromatherapy Hand Massage for Older Adults With Chronic Pain Living in Long-Term Care.J Holist Nurs. 2014 Apr 14. [Epub ahead of print]