Postitieve gezondheid meten

11 May, 2016

Door: Fleur Kortekaas

Een voor de geneeskunde belangrijke ontwikkeling is het nieuwe concept van gezondheid – ook wel positieve gezondheid genoemd – waarin gezondheid beschreven wordt als het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Het vernieuwende aan deze opvatting is dat gezondheid niet meer als een statische situatie wordt opgevat, maar als het dynamische vermogen van mensen om zich aan te passen en zelf regie te voeren over hun welbevinden. Het benadrukt de potentie om gezond te zijn of te worden, zelfs wanneer er sprake is van ziekte (Machteld Huber et al., 2011).

Om herstel van gezondheid meetbaar te maken, bijvoorbeeld voor gebruik in wetenschappelijk onderzoek, is het noodzakelijk betrouwbare vragenlijsten te ontwikkelen die dit nieuwe begrip van gezondheid kunnen meten oftewel operationaliseren. Onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht, de Hogeschool Arnhem Nijmegen en het Louis Bolk Instituut heeft de basis gelegd voor een valide vragenlijst. Dit onderzoek was onderdeel van een kwalitatieve studie naar de perceptie en het draagvlak van het begrip positieve gezondheid bij belanghebbenden.

Positief vonden veel respondent-belanghebbenden dat de aandacht in het nieuwe concept positieve gezondheid er op gericht is dat iemand méér is dan zijn ziekte en dat het concept de kracht van mensen benadrukt, in plaats van hun zwakte. Een negatief aspect vond men onder andere dat het concept nogal wat van mensen vraagt en dat het de vraag is óf iedereen dit wel kan. Bovendien loop je met deze omschrijving het risico dat feitelijke ziekte geen duidelijke plek behoudt.

De vraag naar indicatoren van gezondheid leverde in het kwalitatieve onderzoek 556 uitspraken op. Deze werden gecategoriseerd in zes hoofddimensies en 32 onderliggende aspecten van gezondheid. De zes hoofddimensies waarop positieve gezondheid zou moeten worden gemeten zijn lichaamsfuncties, mentale functies en beleving, spirituele dimensies, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren (M Huber et al., 2016).

De natuurlijke zorg richt zich op het zelfherstellend vermogen van de mens, prikkelt het, versterkt het. Ze reguleert het lichaam met hulp van dit vermogen weer naar een gezondheidbalans. In feite is dit zelfherstellend vermogen een indicator voor positieve gezondheid. Herstel van gezondheid accurater in beeld brengen in de natuurlijke zorg, is met behulp van het ontwikkelde meetinstrument binnenkort mogelijk.

Het hele engelstalige artikel is hier te lezen.
Het nederlandstalige artikel is hier te lezen.

Meer informatie over positieve gezondheid is hier te vinden.

Bron:
Huber, M., Knottnerus, J. A., Green, L., van der Horst, H., Jadad, A. R., Kromhout, D., … Smid, H. (2011). How should we define health? BMJ (Clinical Research Ed.), 343, d4163. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21791490

Huber, M., van Vliet, M., Giezenberg, M., Winkens, B., Heerkens, Y., Dagnelie, P. C., & Knottnerus, J. A. (2016). Towards a ‘patient-centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ Open, 6(1), e010091. doi:10.1136/bmjopen-2015-010091

is natuurgeneeskundige en klinisch epidemioloog. Ze is als (freelance) auteur, docent en onderzoeker gespecialiseerd in het vakgebied van de complementaire, alternatieve en functionele geneeskunde. In haar werk staan kennisoverdracht en kennisontwikkeling in deze geneeswijzen centraal. Zij levert wetenschappelijke informatiediensten binnen het werkveld.

Laat een reactie achter