Strategieën om de zelfcontrole te versterken

15 May, 2017

Zelfcontrole is de capaciteit om impulsieve neigingen te onderdrukken en weerstand te kunnen bieden aan verleidingen. In het dagelijkse leven komen mensen vaak in aanraking met situaties waarin het moeilijk is om zelfcontrole uit te oefenen. In haar proefschrift onderzoekt Tracy Cheung strategieën die het makkelijker maken voor mensen om hun lange termijn doelen (zoals: gezond eten) te halen in situaties waarin ze lage zelfcontrole hebben.

Omdat mensen met lage zelfcontrole impulsieve beslissingen maken, maakte Cheung gebruik van heuristiek in de omgeving om deze beslissingen positief te beïnvloeden. Heuristiek is een mentale shortcut of een vuistregel die mensen gebruiken voor het maken van snelle en moeiteloze beslissingen. Cheung geeft twee vormen van heuristiek: social proof heuristiek en ‘schaarste heuristiek’. Bij social proof heuristiek nemen mensen het gedrag van anderen over. Bij ‘schaarste heuristiek’ worden schaarse producten gezien als waardevoller.

In verschillende onderzoeken zijn mensen gevraagd om een keuze te maken tussen producten die voordelen bieden op de korte termijn (bijvoorbeeld lekker ongezond eten) en keuzes die passen bij doelgericht gedrag dat gunstig is op de lange termijn (bijvoorbeeld gezond eten). Onder normale omstandigheden zullen mensen met lage zelfcontrole kiezen voor de voordelen op de korte termijn.

Maar wanneer een social proof heuristiek werd ingezet, bijvoorbeeld in de vorm van een taartdiagram dat aangeeft dat de meerderheid van deelnemers het gezonde product koos, bleek dat mensen met lage zelfcontrole sneller geneigd zijn het gezonde product te kiezen. Datzelfde gold voor het gebruik van de schaarste heuristiek, waarbij de gezonde keuze werd aangeprezen met bijvoorbeeld een marketingslogan als: ‘Aanbieding van de week, zolang de voorraad strekt’ (Cheung, Kroese, Fennis, & De Ridder, 2015).
De promotie is 12 mei 2017 aan de Universiteit van Utrecht.

Bron:
Cheung, T. T., Kroese, F. M., Fennis, B. M., & De Ridder, D. T. (2015). Put a limit on it: The protective effects of scarcity heuristics when self-control is low. Health Psychology Open, 2(2), 2055102915615046.