Zinksuppletie gunstig voor cholesterolspiegel
22 Sep, 2015
Zink kan beschermend werken tegen aderverkalking. Al eerder werd er bij mensen een sterk verband gevonden tussen de inname van zink en het voorkomen van diabetes en hart- en vaatziekten, alsmede met de preventie van een te hoge bloeddruk en verhoogde cholesterolwaarden. In een nieuwe meta-analyse is nog eens gekeken naar het effect van zinksuppletie op de gehaltes van bloedvetten.
Zink is een essentieel mineraal dat van belang is bij vele processen in het lichaam. Dit element is onder andere betrokken bij de celdeling, als cofactor van vele enzymen, en is belangrijk bij de bescherming van het lichaam tegen schadelijke vrije zuurstofradicalen.
Een derde van de wereldbevolking heeft een tekort aan zink [1]. Wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat personen, die minder zink binnen krijgen, vaker een hoge bloeddruk en een te hoog gehalte aan vetten in het bloed hebben [2]. Een te hoog gehalte van bloedlipiden, zoals LDL- en VLDL-cholesterol, verhoogt de kans op het ontwikkelen van atherosclerose. Ook komt bij de mensen met een zinktekort vaker diabetes voor [2].
Het effect van zink op bloedlipiden, zoals HDL- en LDL-cholesterol, is niet altijd even duidelijk en onderzoek hiernaar levert soms tegenstrijdige resultaten op. Onderzoekers van de Universiteit van Colombo (Sri Lanka) hebben daarom deze studies met elkaar vergeleken [3]. Vervolgens hebben zij met de gegevens uit deze verschillende onderzoeken nieuwe berekeningen uitgevoerd, een meta-analyse.
In de meta-analyse zijn 24 onderzoeken opgenomen [3]. In totaal was er sprake van 33 interventies met zink en in totaal 14515 deelnemers in de zink- en controlegroep. De duur van de behandeling met zink varieerde van 1 maand tot 7,5 jaar en er werden doses van 15 tot 240 mg zink per dag gebruikt [3].
Uit de berekeningen in de meta-analyse blijkt dat zinksuppletie de concentratie LDL-cholesterol in het bloed laat dalen met 4,78 mg/dl. Dit is een significante daling.
Tevens is het totale cholesterol, en de triglyceriden in het bloed, significant afgenomen met respectievelijk 10,72 mg/dl en 8,73 mg/dl.
De daling in deze waarden was sterker bij deelnemers met diabetes, een hart- of nierziekte of een andere ziekte. In deze groep was ook de stijging van de concentratie HDL (goed cholesterol) significant met 6,15 mg/dl. Dit komt overeen met de eerdere bevindingen dat zink het HDL-gehalte kan verhogen bij patiënten met diabetes mellitus [4][5].
De bloedlipiden verlagende effecten van suppletie met zink worden al zichtbaar bij een dosis van 30 mg per dag. Dit ligt binnen een veilige dosis voor zinksuppletie volgens de door het Amerikaanse Institute of Medicine (IOM) gestelde bovengrens van 40 mg zinkinname per dag, maar boven de veilige bovengrens van 25 mg/d die in Europa wordt gehanteerd.
Naast andere manieren om het cholesterol en de bloedlipiden te verlagen, zoals leefstijlaanpassingen en/of medicamenteuze interventie, is het belangrijk dat de zinkstatus optimaal is bij een poging tot het verlagen van het cholesterol.
Zink kan daarnaast bijdragen aan het verminderen van het risico op een te hoge bloeddruk, atherosclerose, hart- en vaatziekten en diabetes.
Bronnen:
1. World Health Organisation: Quantifying selected major risks to health. In: The World Health Report Geneva; 2002
2. Singh RB, Niaz MA, Rastogi SS, Bajaj S, Gaoli Z, Shoumin Z. Current zinc intake and risk of diabetes and coronary artery disease and factors associated with insulin resistance in rural and urban populations of North India. J Am Coll Nutr. 1998;17(6):564–70.
3. Ranasinghe P, Wathurapatha WS, Ishara MH, Jayawardana R, Galappatthy P, Katulanda P and Constantine GR. Effects of Zinc supplementation on serum lipids: a systematic review and meta-analysis. Nutrition & Metabolism, 2015;12:26.
4. Foster M, Petocz P, Samman S. Effects of zinc on plasma lipoprotein cholesterol concentrations in humans: A meta-analysis of randomised controlled trials. Atherosclerosis. 2010;210(2):344–52.
5. Payahoo L, Ostadrahimi A, Mobasseri M, Bishak YK, Farrin N, Jafarabadi MA, et al. Effects of zinc supplementation on the anthropometric measurements, lipid profiles and fasting blood glucose in the healthy obese adults. Advanced Pharmaceutical Bulletin. 2013;3(1):161–5.