Mens-zijn in crisistijd

22 Jun, 2020

Door Ingrid van Dijk

Door de huidige coronapandemie zijn we wereldwijd in een crisis beland die zijn weerga niet kent en ieder van ons raakt. Lange tijd hebben we in de westerse samenleving geleefd met de illusie dat alles onder controle was. Maar nu is daar het coronavirus waar we nog maar zo weinig van weten en absoluut nog geen grip op hebben. Wat brengt dit bij ons teweeg en hoe kunnen we hier als mens mee omgaan? Ik ga erover in gesprek met Mia Leijssen, expert op het gebied van ‘existentieel welzijn’.

De laatste periode van haar carrière spitste prof. dr. Mia Leijssen, emeritus-hoogleraar Klinische Psychologie en Psychotherapie aan de Katholieke Universiteit in Leuven, haar onderzoek toe op ‘dat wat wezenlijk is voor ons mens-zijn’. Vanuit de positieve psychologie onderzocht ze de vraag waar wij als mensen beter van worden, hoe we een gelukkiger en zinvoller leven ontwikkelen, ondanks en soms dankzij de beperkingen die we op ons levenspad tegen komen. Ze schreef hier de boeken ‘Tijd voor de ziel’¹ en ‘Leven vanuit liefde. Een pad naar existentieel welzijn’² over en ontwikkelde de onlineopleiding Counseling Existentieel Welzijn.

In haar werk onderscheidt ze vier dimensies waarin het menselijk bestaan zich afspeelt en die samen een holistisch systeem vormen. Er is de fysieke dimensie waarin het gaat om onze verhouding tot ons lichaam, de natuur en de materie. Dan is er de sociale dimensie waarin onze relatie met andere mensen en onze plek in de samenleving tot uiting komen. In de psychische dimensie ligt het accent op de verbinding met onszelf en onze innerlijke belevingswereld. En tenslotte is er de spirituele of zelf-overstijgende dimensie waarin het ‘ik’ plaatsmaakt voor het universele en we ons realiseren dat we onderdeel zijn van een groter geheel. Wanneer we evenwichtig investeren in alle vier de dimensies – en ieder mens ‘weet’ ten diepste wat hierin kloppend is – spreekt Leijssen van ‘existentieel welzijn’.