Gezonde (oer)voeding beschermt tegen welvaartsziekten
23 Feb, 2021
Door Margot Lodewijk
Remko Kuipers is cardioloog in het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis (OLVG) en auteur van de boeken ‘Het Oerdieet’ en ‘Oergezond’. Als eerste ter wereld promoveerde hij in de evolutionaire geneeskunde, een wetenschap die zich bezighoudt met de relatie tussen evolutie, leefstijl en gezondheid. Voor zijn onderzoek leefde hij maandenlang tussen hedendaagse jager-verzamelaars. Wat kunnen we het beste wel en niet eten en hoe kunnen we het beste leven als jager-verzamelaar in de 21ste eeuw om een hoge bloeddruk en andere welvaartskwalen te voorkomen, te verminderen of zelfs te genezen?
Het oerdieet is misschien wel het allermakkelijkste voedingspatroon om te volgen, vindt Remko Kuipers. De naam ‘oerdieet’ verwijst naar de voeding die we aten tot het moment dat we zo’n tienduizend jaar geleden landbouw zijn gaan bedrijven. Dit is interessant, omdat onze genen zich in de loop van miljoenen jaren hebben aangepast aan dit ‘oer’voedingspatroon. Sinds we landbouw zijn gaan bedrijven, begon de voeding van onze voorouders geleidelijk plaats te maken voor onze huidige westerse voeding. En die aanpassingen zijn versneld door de industriële revolutie (200 jaar geleden) en de fastfoodrevolutie (50 jaar geleden).
Onze gezondheid is afhankelijk van een goede match tussen onze genen en omgeving, en voor een optimale aanpassing zijn waarschijnlijk vele honderdduizenden jaren nodig, legt Kuipers uit. ‘De veranderingen van de laatste 10.000 jaar zijn echter zo groot en zo snel gegaan, dat onze genen zich hierop nog niet volledig hebben kunnen aanpassen. Onze welvaartsziekten zijn dan ook eerder een gevolg van onze ongezonde omgeving dan van zieke genen. Simpel gezegd: we gooien de verkeerde brandstof in onze eigen brandstoftank, terwijl gezonde voeding ons zoveel mogelijk kan beschermen tegen het optreden van deze welvaartsziekten.’
Wat houdt het oerdieet in? Kortgezegd zijn groenten, fruit, water en kruidendranken zoals thee de basis, en vormen eieren, vis, gevogelte en vlees belangrijke eiwitbronnen. Bovendien zijn gezonde vetten uit noten, vette vis, olijf- en kokosolie een belangrijk onderdeel. Zetmeelrijke groenten (denk aan bataat en pastinaak) en peulvruchten worden in beperkte mate aangeraden, net als bepaalde soorten zuivel en recente toevoegingen als pure chocolade, rode wijn en koffie. Die laatste drie kunnen we met mate eten en drinken, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek, geeft Kuipers aan2-5.
Meer informatie: www.remkokuipers.com
Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in het VNIG 2/21.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Kuipers R. Het oerdieet. Dé manier om oergezond ouder te worden. (2013). Amsterdam: Bert Bakker. ISBN 9789035138155
2. Hooper L, et al. Effects of chocolate, cacao, and flavan-3-ols on cardiovascular health: a systematic review and meta-analysis of randomized trials. American journal of Clinical Nutrition, 2012; 95:740-51. DOI: 10.3945/ajcn.111.023457
3. Ried K. et al. Effect of cacao on blood pressure. Cochrane Database systematic review 2012;8:CD008893. DOI: 10.1002/14651858.CD008893.pub3
4. Agewall S. et al. Does a glass of wine improve endothelial function? European Heart Journal 2000;21:74-8. DOI: 10.1053/euhj.1999.1759
5. Geleijnse J.M. et al. Habitual coffee consumption and blood pressure: an epidemiological perspective. Vascular Health Risk Management 2008; 4:963-70. DOI: 10.2147/vhrm.s3055
6. Tangney C.C. et al. Polyphenols, inflammation, and cardiovascular disease. Current Atherosclerosis Report 2013; 15:324,0143-0324-x. DOI: 10.1007/s11883-013-0324-x
7. Cassidy, A. et al. Dietary flavonoïds and risk of stroke in women. Stroke 2012; 43:946-51. DOI: 10.1161/STROKEAHA.111.637835
8. Seema Bhagwat, David B. Haytowitz and Joanne M. Holden. USDA database for flavonoids content of selected foods. (2011) https://www.ars.usda.gov/arsuserfiles/80400525/data/flav/flav_r03.pdf