Healing touch bij long covid

03 Nov, 2025

Door Wilma Bijl

Inleiding
Naar schatting hebben 300.000 tot 900.000 mensen langdurige klachten na een COVID-19-infectie. Veel voorkomende klachten zijn vermoeidheid (50 tot 80%), brainfog en kortademigheid (30 tot 50%), slaapproblemen (25 tot 40%), angst en depressie (20 tot 30%) en gewrichtsklachten (10 tot 30%). Long covid belemmert het dagelijks functioneren en welzijn aanzienlijk. Volgens het RIVM en C-support kunnen klachten langdurig aanhouden en richt de zorg zich vooral op symptoomverlichting en energiemanagement.^1,2 Er is nog geen standaardbehandeling die herstel versnelt of volledige genezing biedt bij long covid.

Presentatie van de casus
Cliënte is een 46-jarige vrouw, getrouwd en moeder van drie pubers (14, 18 en 20 jaar). Samen met haar man runt zij een biologische varkensboerderij en een slagerij. Voordat ze in 2021 corona kreeg, was ze energiek, opgewekt en altijd in de weer. Ze stond voor iedereen klaar en werd vaak bewonderd om hoe ze alles voor elkaar kreeg. Ze was gevoelig voor de sfeer om haar heen en voelde snel aan hoe anderen zich voelden.

Na haar coronabesmetting verandert er veel. Haar hart en longen voelen raar, maar de huisarts kan geen gekke dingen vinden en kan haar verder niet helpen met haar klachten. De fysiotherapie die ze krijgt werkt averecht. Ze herstelt lichamelijk, maar blijft moe en ervaart sindsdien aanhoudende klachten. Waar ze vroeger overal energie voor had, lukt het haar nu nauwelijks om naast haar werk op de boerderij en in de slagerij nog iets te ondernemen. Ze rust dagelijks tussen de middag en ligt rond 22 uur in bed, maar voelt zich 's ochtends nog steeds uitgeput. In de slagerij kan ze nauwelijks taken op zich nemen. Klanten helpen is te druk en zelfs eenvoudige bestellingen zijn te veel. Ze ervaart een drukkend gevoel rond haar zonnevlecht en hartgebied en geeft aan dat ze haar lichaam niet goed meer voelt. Ze maakt zich zorgen over de toekomst.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 41 in het VNIG 6/25.

Wilt u het gehele artikel als pdf-bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. C-support. (2024). Feiten en cijfers Long COVID. Geraadpleegd op 25 juli 2025, van www.c-support.nu/feiten-en-cijfers
2. RIVM. (2024). Long COVID. Geraadpleegd op 25 juli 2025, van www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/langdurige-klachten
3. Wardell, D. W., & Weymouth, K. F. (2004). Review of studies of Healing Touch. Journal of Nursing Scholarship, 36(2), 147-154.
4. Büssing, A., Ostermann, T., & Majumdar, S. (2021). Integrative and complementary therapies for fatigue in cancer and post-viral syndromes: A narrative review. Journal of Integrative Medicine, 19(4), 297-310.
5. IKNL & V&VN. (2020). Complementaire zorg: Een praktische handreiking voor zorgverleners in de palliatieve zorg (2e druk). Palliaweb.
6. Sprengel, M. L., Teo, L., Allen, S., IJssennagger, N., Hammerschlag, R., Dyer, N. L., & Crawford, C. (2025). Biofield Therapies Clinical Research Landscape: A Scoping Review and Interactive Evidence Map. J Integr Complement Med., 31(5): 406-430.