Is een hoge dosering vitamine B6 schadelijk?

17 Oct, 2017

Door: Jan Blaauw

Sinds een paar jaar is vitamine B6 in opspraak in de media. B6 is ook wel bekend als pyridoxine of pyridoxaal-5-fosfaat (P-5-P). P-5-P ontstaat door enzymatische omzetting van pyridoxine en is de actieve vorm van vitamine B6. Beide vormen mogen in Nederland verkocht worden. Nu wil het geval dat er in 2013 tien meldingen zijn binnengekomen bij LAREB over bijwerkingen van vitamine B6.

Brandpunt wijdde hier in 2014 een uitzending aan met als titel ‘Het vitaminecomplex’. In 2016 gevolgd door Radar. Wat is nu het probleem? Bij hogere doseringen blijken klachten te kunnen optreden, waaronder bijvoorbeeld neuropathie. Bij de een gebeurt dat bij een dosis van 30 mg en bij een ander pas vanaf 300 mg per dag (en soms na langere tijd). Goed om te weten in dit kader is dat de aanbevolen dagdosis voor volwassenen 1,5 mg is. Nu wil het geval dat meerdere mensen hoge vitamine B6-waarden in hun bloed laten zien. Het is goed om hierbij te beseffen dat veelal pyridoxine wordt gemeten en geen P-5-P.

Om meer inzicht te krijgen in het probleem van te hoge vitamine B6-waarden in het bloed startte de NPN, de brancheorganisatie voor voedingssupplementen en haar bedrijven, samen met Universiteit Maastricht een onderzoek. Begin augustus 2017 kwamen zij naar buiten met de conclusie dat door hogere doseringen pyridoxine de omzetting naar P-5-P wordt afgeremd. Dat betekent minder beschikbaarheid van de biologisch actieve vorm in het lichaam. Op die manier kan dus zowel een tekort als een teveel aan pyridoxine neurologische klachten veroorzaken.

‘Door hogere doseringen pyridoxine
wordt de omzetting naar P-5-P afgeremd.’

Wat kunnen nu redenen zijn voor deze hogere waarden van vitamine B6 in het bloed?

• Men heeft supplementen geslikt die een vorm van vitamine B6 bevatten.
•  Een arts heeft een vitamine B6-preparaat voorgeschreven als tablet of geïnjecteerd.
• Men heeft veel voedsel of verrijkte voeding gebruikt waar meer vitamine B6 in voorkomt.
• Vitamine B6 wordt niet op de juiste manier opgenomen en omgezet in het lichaam.
• Er is een genetisch defect aanwezig waardoor B6 niet goed wordt afgebroken. Bijvoorbeeld een probleem met P-5-P-oxidase (PNPO). Het ALPL-gen (rs4654748) beïnvloedt het enzymatisch katabolisme van vitamine B6.
• Een verstoring van de suikerstofwisseling. Glycogeenfosforylase is een P-5-P-afhankelijk enzym dat de eerste stap in de intracellulaire omzetting van glycogeen katalyseert. Als dit verstoord is, blijft de bloedspiegel van P-5-P relatief hoog, wat ten koste gaat van de omzetting van pyridoxine in P-5-P.
• Er is sprake van een disbalans met andere B-vitaminen of mineralen (bijvoorbeeld te weinig B2 of magnesium), waardoor B6 niet goed kan werken, wat zich uit in een stapeling in de bloedspiegel. Zowel uit de PREVEND-studie in Groningen als uit de laatste VCP (Voedselconsumptiepeiling) blijkt bijvoorbeeld dat 20-30 procent van de volwassenen minder magnesium binnenkrijgt met de voeding dan wordt aanbevolen.
• Frits Muskiet, hoogleraar Pathofysiologie en Klinische Chemische Analyse, oppert de mogelijkheid van een marginale vitamine B12-status, wat eveneens kan leiden tot stapeling van B6 in het bloed.

Uit onderzoek is gebleken dat je maximaal tot 100 mg zou kunnen suppleren zonder problemen. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA is al lange tijd bezig met het vaststellen van maxima voor onder andere vitaminen. Dat dit eigenlijk in 2012 al rond zou zijn, geeft aan hoe complex het is. De NPN stelt als advies dat de maximale dosering niet hoger mag zijn dan 25 mg in een van de twee vormen in supplementen. Minister Schippers wilde per 1 juli 2017 een maximum van 21 mg laten ingaan, maar dat is uitgesteld tot in ieder geval 1 oktober 2017. Onduidelijk is nog of er ook maxima gaan gelden voor kinderen. Het laatste woord over vitamine B6 is dus nog niet gezegd.