Goede vasculaire gezondheid verlaagt risico op dementie

01 Jul, 2025

Onderzoek laat zien dat vasculaire risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes en roken, het risico op dementie kunnen verhogen. Vooral als deze leefstijlgerelateerde risicofactoren al op middelbare leeftijd aanwezig zijn. Tot nu toe is het echter nog onduidelijk hoe groot die invloed precies is.

Deze studie had als doel om te onderzoeken welk deel van dementie veroorzaakt wordt door beïnvloedbare risicofactoren, gemeten op middelbare en oudere leeftijd. Ook werd gekeken of er verschillen zijn tussen mensen op basis van etniciteit, geslacht en een bepaald gen: apolipoproteïne ε4 (APOE ε4). Dit gen speelt een rol in het vet- en cholesteroltransport in het lichaam en beïnvloedt bovendien de hersenfunctie. Mensen met de APOE ε4-variant hebben een verhoogd risico op dementie, hoewel dit niet voor alle etnische groepen geldt.

De gegevens voor deze cohortanalyse kwamen uit de Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC)-studie, een grootschalig onderzoek dat 33 jaar duurde (van 1987 tot 2020). In totaal deden ruim 7.731 mensen aan deze studie mee, waarvan 4.494 vrouwen (58%).

Uit de analyse bleek dat 22 tot 44 procent van de gevallen van dementie voor de leeftijd van 80 jaar kon worden toegeschreven aan vasculaire risicoactoren, na correctie voor gelijktijdig voorkomen en interacties tussen risicofactoren. Het risico was hoger bij vrouwen, bij mensen zonder het APOE ε4-gen en bij mensen van kleur. Na 80 jaar was het aandeel dementie dat aan deze risicofactoren te wijten was, veel lager (2 tot 8%).

Wat betekent dit? Dit onderzoek benadrukt het belang van een gezonde leefstijl in de middelbare leeftijd, met aandacht voor een goede bloeddruk, een gezonde bloedsuikerspiegel en stoppen met roken.

Bronvermelding:
Smith, Jason R., & et al. (2025). Contribution of Modifiable Midlife and Late-Life Vascular Risk Factors to Incident Dementia. JAMA Neurology. doi: 10.1001/jamaneurol.2025.1495.