Ecosysteem Mentale Gezondheid in de praktijk
28 Feb, 2024
Door Miriam Notenboom
In editie 5 van Vakblad Natuurlijke & Integrale Gezondheidszorg van vorig jaar lazen we hoe twee psychiaters, Jim van Os en Rogier Hoenders, tijdens een EUROCAM-event de contouren van een andere geestelijke gezondheidszorg (ggz) schetsten: een ggz met meer oog voor gezondheidsbevordering en niet-medische interventies.1 In gesprek met psycholoog en verbinder Michael Milo, ontdekken we hoe dit er praktisch uit kan zien. Michael is nauw betrokken bij de zes pilotprojecten die de principes van het Ecosysteem Mentale Gezondheid (GEM) in de praktijk brengen. Sociale zorg en geestelijke gezondheidszorg moeten daarin samenkomen. Het palet aan hulpbronnen is breed; ook complementaire zorg kan bijdragen.
Voor Michael Milo heeft de ggz onvoldoende oog voor de sociale context van mentale gezondheid. Toen hij midden jaren negentig afstudeerde als psycholoog, zei een van zijn begeleiders – een fenomenoloog – tegen hem: ‘Jij moet geen diagnoses stellen, jij moet door de ogen kunnen kijken van mensen met een psychose of een zware depressie. Je moet kunnen achterhalen wie zij zijn en hoe ze bestaan in hun omgeving.’ Het maakte een diepe indruk op hem, vertelt hij. ‘Dat is de kern van het vak. Maar in de daaropvolgende zeventien jaar zag ik de ggz steeds meer veranderen in productiebedrijven die door protocollen worden gedreven.’
De opvatting kwam in zwang dat psychologie en psychiatrie harde wetenschappen zijn. Dat betekent: ziektebeelden diagnosticeren aan de hand van de DSM-5 en die behandelen met – hoofdzakelijk – medicatie en cognitieve therapie. De verzekeraar vergoedt zonder DSM-diagnose niets, en alleen interventies die aan gerandomiseerd onderzoek zijn onderworpen.
‘Dat is de teloorgang van het vak geweest’, zegt Michael stellig, die zich al een jaar of tien samen met de hoogleraren Jim van Os en Philippe Delespaul en met ontwerper Gijs Ockeloen hard maakt voor een hervorming van de geestelijke gezondheidszorg onder de noemer ‘Nieuwe ggz’. Ze publiceerden in 2016 samen Goede GGZ!, met als ondertitel Nieuwe concepten, aangepaste taal en betere organisatie.2 ‘Wij zagen het als een soort kookboek waar professionals en bestuurders in de ggz mee aan de slag konden gaan’, zegt Michael, ‘maar dat gebeurde slechts op kleine schaal.’
Meer informatie: www.denieuweggz.nl/gem
Lees het gehele artikel vanaf pagina 40 in het VNIG 2/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. De Graaf, T. (2023). Samenwerken in een ecosysteem van geestelijke gezondheidszorg: op weg naar een cultuuromslag. Vakblad Natuurlijke & Integrale gezondheidszorg, 5, p38-43.
2. Van Os, J., Delespaul, P., & Milo, M. (2016)., Goede GGZ! Nieuwe concepten, aangepaste taal en betere organisatie. Diagnosis Uitgevers.
3. Van Os, J., Delespaul, P., Milo, M. & Ockeloen, G. (2023). Leren van de GEM-regio’s. Ecosysteem Mentale Gezondheid & IZA, Integraal Zorg Akkoord.
4. Kloosterman, R. (2019, 18 juni). Alternatieve geneeswijzen: contact en opvattingen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Geraadpleegd op 15 januari 2024 van >a href="https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2019/alternatieve-geneeswijzen-contact-en-opvattingen" target="_blank">www.cbs.nl/alternatieve-geneeswijzen-contact-en-opvattingen