Curcumine remt nierschade bij diabetes type 2

11 May, 2015

Curcumine kent veel wetenschappelijke belangstelling vanwege de veelzijdige toepassingsmogelijkheden. Uit eerder onderzoek bij mensen met een hoog risico op diabetes is gebleken dat curcumine de ontwikkeling van diabetes type 2 kan helpen voorkomen. Door de sterke antioxidatieve en ontstekingsremende eigenschappen heeft curcumine de potentie om bij veel aandoeningen van nut zijn. Een recent wetenschappelijk onderzoek bij patiënten met diabetes type 2 toont nu ook aan dat suppletie met curcumine de progressie van nierschade als gevolg van de ziekte kan afremmen.

Nierschade is een ernstige complicatie die vaak optreedt bij patiënten met diabetes type 2. Ongeveer 20% van de patiënten met ernstig nierfalen als gevolg van diabetes type 2 komt hieraan te overlijden. Hoge glucosespiegels (hyperglycemie) zijn vaak de oorzaak van complicaties bij diabetes, omdat hierbij reactieve zuurstofverbindingen ontstaan en de anti-oxidatieve capaciteit van het lichaam wordt aangetast.

Een zo’n belangrijk antioxidanten systeem heet “nuclear factor erythroid-derived 2-like 2” (Nrf2), waarvan is aangetoond dat het defect is bij aandoeningen zoals diabetes. Daarnaast is oxidatieve stress verantwoordelijk voor de activatie van ontstekingsprocessen.

Deze twee factoren zijn ook de oorzaak van schade aan het weefsel en de functie van de nieren. Het voorkomen van oxidatieve stress en het remmen van ontstekingsprocessen is daarom een goede manier om complicaties als nierschade bij diabetes type 2 af te remmen.

Proteïnurie – het lekken van eiwitten in de urine – is een belangrijke marker die schade aan de nieren aangeeft. Aan de hand van een kleine stijging in de concentratie van micro-albumine eiwitten in de urine (U-mAlb) kan het risico op ernstige nierschade als gevolg van diabetes type 2 worden voorspeld.

Onderzoek
Chinese onderzoekers gebruikten daarom deze eiwittenmeting in hun onderzoek bij diabetespatiënten. Gedurende 15 dagen kregen 14 diabetes type 2 patiënten 500 mg curcumine per dag. De ontwikkeling van nierschade werd daarna bepaald. Tevens werd onderzocht of curcumine bij deze patiënten in staat zou zijn om het Nrf2 anti-oxidatieve systeem te (her)activeren.

Vier van de 14 patiënten leden aan klinische diabetische nefropathie, 3 patiënten hadden een preklinische vorm met een verhoogde U-mAlb uitscheiding en de overige 7 patiënten hadden een U-mAlb waarden in het normale bereik. De gemiddelde waarde van micro-albumine eiwitten daalden drastisch met ongeveer 70%. Verdere analyse liet zien dat de daling van de concentratie van deze eiwitten sterker was bij de patiënten met klinische diabetische nefropathie dan bij patiënten met een normale uitscheiding; respectievelijk 70% tegenover 15%.

Effect langere termijn
Om het effect op langere termijn te bepalen werden de patiënten met klinische diabetische nefropathie langer behandeld met 500 mg curcumine tot een periode van 30 dagen. Geconcludeerd werd dat de U-mAlb-waarden verder afnamen tijdens de langere behandelingsperiode. Vijf dagen na het stoppen van de curcumine suppletie (dag 35 vanaf het begin van de suppletieperiode) was de hoeveelheid U-mAlb in de urine slechts licht toegenomen.

Daarnaast was na gebruik van curcumine de concentratie van de marker voor oxidatieve stress significant verlaagd met ongeveer 75%, met sterkere effecten in de groep patiënten met klinische nefropathie. Ook was het herstel van het Nrf2 antioxidanten systeem toegenomen bij alle patiënten. Markers voor ontstekingsprocessen waren verminderd met ongeveer 25% na de periode waarin curcumine is gebruikt. 

Darmflora
Na analyse van de bacteriesoorten in de darmflora constateerden de onderzoekers dat het aantal bacteriën, die een belangrijke rol spelen voor het behoud van een gezonde darmflora en darmbarrière, waren toegenomen na het gebruik van curcumine. De suppletie met curcumine had geen invloed op de glucosespiegel of op de instelling op glucoseverlagende medicijnen.

Conclusie
Met dit onderzoek is aangetoond dat curcumine nierschade door diabetes type 2 op korte termijn kan verminderen. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door de anti-oxidatieve werking van curcumine en de activatie van het Nrf2-antioxidanten systeem. Daarnaast is curcumine in staat het proces van diabetische nierschade te beïnvloeden door ontstekingsprocessen te remmen en de samenstelling van de darmflora te veranderen.

Curcumine is het actieve bestanddeel uit de specerij kurkuma, het gedroogde poeder van de geelwortel (Cucuma longa). De opname en retentietijd van curcumine kan aanzienlijk verhoogd worden door de toevoeging van de vluchtige olie Ar-tumeron uit kurkuma.

Bron:
1. Yang H, Xu W, Zhou Z, et al. Curcumin attenuates urinary excretion of albumin in type II diabetic patients with enhancing nuclear factor erythriod-derived 2-like 2 (Nrf2) system and repressing inflammatory signaling efficacies. Exp Clin Endocrinol Diabetes, 2015; Apr 14 [ePub ahead of print].