Nieuw onderzoek: Co-enzymen NADH en Q10 bij CVS

18 Dec, 2014

Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) is een zeer belemmerende aandoening die geen eenduidige oorzaak, diagnose of behandeling kent. Personen met CVS worden vaak erg beperkt in het dagelijks leven door klachten als onverklaarbare, voortdurende vermoeidheid en inspanningsintolerantie.

Uit eerder onderzoek bleek dat CVS-patiënten baat kunnen hebben bij suppletie met NADH. Daarnaast kunnen ook chronische inflammatie, oxidatieve stress, verstoorde functie van de mitochondriën en een tekort aan co-enzym Q10 een rol spelen in de pathofysiologie van CVS.

Onlangs is een onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Barcelona dat nieuwe inzichten geeft in het effect van suppletie met de co-enzymen NADH en Q10 bij CVS.

NADH is een natuurlijk voorkomend co-enzym dat in elke levende cel een belangrijke functie heeft in het energiemetabolisme. NADH heeft een sleutelfunctie in de vorming van ATP in de mitochondriën en komt in hoge concentraties voor in weefsels die veel energie behoeven, zoals de hartspier, de skeletspieren en de hersenen.

Co-enzym Q10 is, naast onder andere NADH, een belangrijke speler in de cellulaire energieproductie. Tevens is co-enzym Q10 een potente antioxidant die schadelijke vrije radicalen kan wegvangen.

Resultaten van eerdere pilotstudies, lieten al zien dat suppletie met NADH de symptomen van CVS-patiënten verbeterde.[1][2] Dit gaf aanleiding om de positieve effecten van NADH bij patiënten met CVS verder te onderzoeken, zodat een mogelijk behandelplan ontwikkeld kon worden.

Het onlangs online gepubliceerde onderzoek is een dubbel blind, gerandomiseerd, placebo gecontroleerd onderzoek onder 73 Spaanse vrouwen met CVS/ME. [3] Zij werden verdeeld over twee
groepen. Gedurende acht weken kreeg dagelijks:
•     een groep 20 mg NADH in combinatie met 200 mg co-enzym Q10 (CoQ10);
•     de controlegroep een placebo.

De ernst van de CVS symptomen werd bepaald aan de hand van de Fatigue Impact Scale (FIS) vragenlijst. Daarnaast werd ook gekeken naar de biochemische parameters in het bloed om een kwantitatief beeld van de effecten te verkrijgen.

Effect op klinische symptonen
Na acht weken NADH + CoQ10 suppletie werd een verbetering van CVS-symptomen waargenomen ten opzicht van placebo. Dit uitte zich onder andere in verbetering van alertheid, helderder denken en minder moeite hebben met fysieke activiteiten. Ook een minder slap gevoel in de spieren en meer motivatie behoren tot de verbeteringen.
Scores op de FIS-schaal waren significant afgenomen (P<0,05). Door de deelnemers werden geen bijwerkingen waargenomen of gerapporteerd.

Effect op NADH en co-enzym Q10 concentraties
Omdat NADH een belangrijke rol speelt bij het energiemetabolisme in cellen, werd het effect van suppletie met NADH+CoQ10 onderzocht op het gehalte NADH in mononucleaire bloedcellen.

Na acht weken behandeling met NADH+CoQ10 was de concentratie NADH in de mononucleaire bloedcellen in de behandelde groep significant hoger dan in de placebo groep (P<0,001). Tevens werd er een significante stijging van de co-enzym Q10 concentratie in de mononucleaire bloedcellen gemeten bij de NADH+CoQ10-groep ten opzicht van placebo (P<0,05). 

Uit de waargenomen veranderingen in de NAD+/NADH-verhouding trekken de wetenschappers de conclusie dat de NAD+/ NADH ratio in mononucleaire bloedcellen verband houdt met een stoornis in het energiemetabolisme en de mitochondriële functie bij patiënten met CVS.

Significante veranderingen in mitochondriële functies
Het totale ATP-gehalte in cellen wordt gezien als indicator van de bio-energetische status. Daarom werden voor de groepen CVS-patiënten in deze studie de ATP-concentraties in de mononucleaire bloedcellen bepaald. De groep patiënten die met NADH en CoQ10 was behandeld had significant hogere concentraties ATP in vergelijking met de placebogroep (P<0,05).

Citraat synthase activiteit is een enzymatische marker voor de mitochondriële massa in mononucleaire bloedcellen. Ook deze werden gemeten, waarbij in de NADH+CoQ10 groep een significante toename in citraat synthase activiteit werd waargenomen ten opzichte van placebo (P<0,05). Na acht weken suppletie met NADH en co-enzym Q10 is dus de massa én functie van de mitochondriën van CVS-patiënten significant verbeterd.

Verminderde schade door oxidatie van onverzadigde vetzuren
Ten slotte werd het effect van NADH en co-enzym Q10 als sterke antioxidanten op de schadelijke effecten van vrije radicalen onderzocht, door de gehaltes van lipidenperoxidatie (oxidatie van onverzadigde vetzuren) in mononucleaire bloedcellen te bepalen. In de CVS-patiënten, die werden behandeld met NADH en coenzym Q10, was sprake van minder lipidenperoxidatie vergeleken met de placebobehandeling (P<0,05).

De resultaten van dit nieuwe onderzoek laten zien dat suppletie met NADH en co-enzym Q10 de mitochondriële functie van personen met het Chronisch Vermoeidheidssyndroom significant
kan verbeteren.

Tevens is gebleken dat deze suppletie bijdraagt aan het verbeteren van de algehele klinische situatie van de patiënten. Verlichting van de symptomen en verbetering van de metabole functies, die wellicht ten grondslag liggen aan deze chronische aandoening, bieden uitkomst voor veel personen die tot nu toe niet effectief behandeld konden worden voor CVS. 

Bronnen:
1. Forsyth LM et al. Therapeutic effects of oral NADH on the symptoms of patients with chronic fatigue syndrome. Ann Allergy Asthma Immunol, 1999;82(2).
2. Santaella ML, Font I en Disdier OM. Comparison of oral nicotinamide adenine dinucleotide (NADH) versus conventional therapy for chronic fatigue syndrome. P R Health Sci J, 2004;23(2).
3. Castro-Marrero J, Cordero MD et al. Does oral coenzyme Q10 plus NADH supplementation improve fatigue and biochemical parameters in Chronic Fatigue Syndrome? Antioxidants and Redox Signaling, 2014: Online ahead of print.