Effect van psychologische interventies bij lagerugpijn
01 Sep, 2025
Door Armelle Demmers
Niet-specifieke chronische lagerugpijn gaat verder dan de gelokaliseerde pijn. Het wordt beïnvloed door psychologische, sociale en biofysische factoren. Verschillende interventies zoals yoga en pilates laten in de wetenschap kortetermijneffecten zien, maar of die langdurig zijn is nog twijfelachtig. Een fysieke aanpak, gecombineerd met een psychologische interventie, laat wel langetermijneffecten zien. In dit artikel worden de uitkomsten van twee interessante studies beschreven. Een grote meta-analyse over psychologische interventies bij niet-specifieke chronische lagerugpijn, waarbij verschillende psychologische benaderingen gecombineerd worden of vergeleken worden met fysiotherapie of andere controle-interventies1 en een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) over het effect van zelfcompassie op pijn.2
Een Australische systematische review met netwerk-meta-analyse gepubliceerd in het British Medical Journal, analyseerde 97 gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT’s) met meer dan 13.000 deelnemers met niet-specifieke chronische lagerugpijn.1 Een netwerk-meta-analyse is een statistische methode, die een gelijktijdige vergelijking van meerdere interventies mogelijk maakt. De belangrijkste bevindingen wijzen uit, dat psychologische interventies het meest effectief zijn in combinatie met fysiotherapie. Dit gaf verbeteringen in zowel de fysieke functie als in de pijnintensiteit. De psychologische interventies in deze studie zijn onder andere gedragstherapie, cognitieve gedragstherapie, mindfulness, counseling, pijneducatie en gecombineerde psychologische benaderingen. De controlegroep kreeg fysiotherapie, huisartsenzorg, advies, geen interventie of gebruikelijke zorg. De effecten van de interventies namen na verloop van tijd af, waarbij pijneducatie (6 tot 11 maanden) en gedragstherapie (12 tot 33 maanden) het meest effect op middellange en lange termijn lieten zien in combinatie met fysiotherapie.
De impact van psychologische factoren
De onderzoekers stellen dat psychologische factoren zoals angst, vermijdingsgedrag en depressie zeer vaak voorkomen bij mensen met chronische lagerugpijn en dat deze factoren het risico op lichamelijke beperkingen kunnen vergroten.
Pijneducatie in combinatie met fysiotherapie heeft het meest duurzame effect op fysiek functioneren en angst-vermijdingsgedrag. Voor pijnintensiteit is dit gedragstherapie gecombineerd met fysiotherapie. Ook verbetert de kwaliteit van leven bij pijneducatie en/of cognitieve gedragstherapie of counseling in combinatie met fysiotherapie.
Deze uitkomsten impliceren dat een samenwerking tussen fysiotherapeuten en aanbieders van psychologische interventies nodig bij chronische lagerugpijn. Er werden nauwelijks bijwerkingen gemeld behalve dat af en toe de pijn tijdelijk erger werd of dat emotionele herinneringen tijdelijk opspeelden.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 52 in het VNIG 5/25.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding
1. Ho, E. K., Chen, L., Simic, M., Ashton-James, C. E., Comachio, J., Wang, D. X. M., Hayden, J. A., Ferreira, M. L., & Ferreira, P. H. (2022). Psychological interventions for chronic, non-specific low back pain: systematic review with network meta-analysis. BMJ. e067718. doi: 10.1136/bmj-2021-067718. PMID: 35354560; PMCID: PMC8965745.
2. Zheng, F., Liu, S., Yin, Q., Zheng, Y., Yang, J., Huang, H., Chen, L., Wang, Y., Chen, X., & Wang, C. (2024). Long-term impact of self-compassion training with core stability exercise on patients with nonspecific chronic low back pain: A randomized controlled trial. J Psychosom Res., 181: 111678. doi: 10.1016/j.jpsychores.2024.111678. Epub 2024 Apr 16. PMID: 38643684.