Planetree in het HagaZiekenhuis

12 Dec, 2017

Door: Anna Myrte Korteweg

Ruim tien jaar geleden fuseerden het Juliana Kinderziekenhuis/Rode Kruis Ziekenhuis en Ziekenhuis Leyenburg in Den Haag tot het HagaZiekenhuis. Er werd niet alleen flink verbouwd, er was ook sprake van een grote cultuurverandering. De organisatie van het HagaZiekenhuis is namelijk ingericht volgens de principes van Planetree, waarbij het welbevinden van zowel patiënten als medewerkers centraal staat. Belangrijke pijlers zijn vriendelijkheid, toegankelijkheid en een helende omgeving. Ik ging op bezoek bij het HagaZiekenhuis en sprak met hun Planetree-coördinator, Andrea van den Berg. Zij vertelt hoe de verandering tot stand is gekomen en wat daar allemaal bij kwam en komt kijken.

Omdat het hele ziekenhuis letterlijk en figuurlijk op de schop ging, werd er ook vanaf de bodem nagedacht over de doelstellingen van het nieuwe HagaZiekenhuis. Hoe ziet dit ziekenhuis zichzelf in de toekomst en wat voor cultuur streeft het na? Het concept ‘mensgerichte zorg’ sprak de beleidsmakers erg aan. Daarom kozen zij ervoor het ziekenhuis helemaal in te richten volgens de principes van Planetree en zich te laten begeleiden door deze internationale organisatie. Planetree is in de jaren zeventig opgericht door een Amerikaanse patiënte, Angelica Thieriot. Na een ziekenhuisverblijf waarbij zij zeer onpersoonlijk werd behandeld, besloot ze zich in te zetten voor betere zorg. ‘Planetree’ verwijst naar de plataan waaronder Hippocrates zijn leerlingen lesgaf. In zijn onderricht stond de dialoog centraal, want hij vond het belangrijk dat zowel zijn leerlingen als hijzelf zouden blijven leren. Het belang van gelijkwaardige uitwisseling komt terug in de verschillende componenten waaruit het Planetree-model is opgebouwd. Deze componenten zijn onderverdeeld in drie categorieën, namelijk ‘de best mogelijke zorg’, ‘helende omgeving’ en ‘gezonde organisatie’ (zie kader). Andrea van den Berg vertelt hoe deze principes in zowel de algehele organisatie, als in het dagelijkse reilen en zeilen van het ziekenhuis worden toegepast.

‘Kijk, de hoeken van deze tafel zouden eigenlijk rond moeten zijn’, legt Andrea uit, als ik in de vergaderruimte om me heen kijk om ‘het Planetree-concept’ te ontdekken. ‘Ronde vormen zorgen ervoor dat je je op je gemak voelt. Verder kun je Planetree herkennen aan de verlichting, de planten en het kleurgebruik. En natuurlijk aan de manier waarop de verdieping is ingedeeld.’ Opvallend op deze etage, waar ondersteunende administratieve afdelingen en een deel van het management van het ziekenhuis zijn gevestigd, is dat er geen aparte kamers zijn. Het is een grote open ruimte met flexplekken. Ook de medisch specialisten hebben geen eigen kamer meer. ‘Dat bevordert de onderlinge communicatie’, aldus Andrea. Ze kent zowel het ziekenhuis als het Planetree-model door en door. Ze was 25 jaar lang hoofdverpleegkundige, ging het management in en kreeg daarna tien jaar geleden de nieuwe functie van Planetree-coördinator.