Muziek en dementie

20 Feb, 2019

Door Karlien Bongers

We kennen allemaal het effect van muziek. Plotseling opkomende tranen als je een bepaald lied hoort, een muziekstuk dat je koude rillingen geeft of blijdschap door een deuntje op de radio. We gebruiken muziek om onszelf op te peppen of juist te ontspannen, een bepaald gevoel langer te laten duren of om onze stemming te veranderen. Vaak komen er onverwacht herinneringen van mensen, plaatsen of gebeurtenissen in ons leven bovendrijven als we naar muziek luisteren. Muziek zit diep verankerd in ons systeem. Baby’s beginnen met neuriën voordat ze gaan praten en herkennen eerder de melodie van een stem dan de woorden.

De laatste jaren wordt er in toenemende mate wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van muziek. Zo blijkt bijvoorbeeld bij onderzoek met functionele MRI (fMRI) dat het hele brein wordt geactiveerd bij passief luisteren naar muziek. En dat is ook logisch. Om muziek te kunnen horen worden niet alleen auditieve hersengebieden gebruikt, maar ook hersengebieden die te maken hebben met herkennen en interpreteren van muziek. Bovendien blijkt daarnaast de motorische schors te worden geactiveerd. Dat verklaart waarom we de neiging hebben om te gaan bewegen als we muziek horen, zoals het onbewust meetikken op het ritme met onze voet. Het gegeven dat de motorische schors wordt geactiveerd met muziek, wordt gebruikt bij de revalidatie na bijvoorbeeld een herseninfarct, posttraumatisch hersenletsel of bij de ziekte van Parkinson.1

Psychologisch onderzoek bij mensen van 8 tot 85 jaar laat zien dat naar muziek luisteren bijdraagt aan zelfbewustzijn, sociale verbondenheid en opwinding- en stemmingsregulatie.2 Daarnaast liet onderzoek zien dat het dopaminegehalte stijgt en beloningssystemen worden geactiveerd als er geluisterd wordt naar muziek waar de luisteraar van houdt.3 Deze bevindingen zijn in lijn met het wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat muziek perioperatieve angst en pijn significant reduceert.4

Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in VNIG 2/19.

Wilt u het hele artikel als PDF ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50

Bronvermelding:

  1. Thaut MH, McIntosh GC, Hoemberg V. Neurobiological foundations of neurologic music therapy: rhythmic entrainment and the motor systemFront Psychol.2015; 5:1185
  2. Schäfer T, Sedlmeier P, Städtler C, Huron D. The psychological functions of music listeningFront Psychol. 2013; 4:511
  3. Salimpoor VN, Benovoy M, Larcher K, Dagher A, Zatorre RJ. Anatomically distinct dopamine release during anticipation and experience of peak emotion to music. Nature Neuroscience. 2011; 14:257–62
  4. Kuhlmann AYR, de Rooij A, Kroese LF, van DijkM, Hunink MGM, Jeekel J. Meta-analysis evaluating music interventions for anxiety and pain in surgery. Br J Surg. 2018; 105(7):773-83
  5. Wan CY, Schlaug G. Music making as a tool for promoting brain plasticity across the life spanNeuroscientist. 2010; 16(5):566-77
  6. Riecker A, Ackermann H, Wildgruber D, Dogil G, Grodd W. Opposite hemispheric lateralization effects during speaking and singing at motor cortex, insula and cerebellum.  NeuroReport. 2000; 11(9):1997–2000
  7. Lin MT, Flint Beal MF. Mitochondrial dysfunction and oxidative stress in neurodegenerative diseases. Nature. Oct 2006; 443:787–95
  8. Abraha I, Rimland JM, Trotta FM, et al. Systematic review of systematic reviews of non-pharmacological interventions to treat behavioural disturbances in older patients with dementia. The SENATOR-OnTop series. BMJ Open2017;7:e012759
  9. Götell E, Brown S, Ekman SL. Caregiver Singing and Background Music in Dementia Care. Western Journal of Nursing Research. 2002; 24(2):195–216
  10. Jacobsen JH, Stelzer J, Fritz TH, Chételat G, La Joie R, Turner R. Why musical memory can be preserved in advanced Alzheimer’s disease. Brain. 2015; 138(8): 2438-50
  11. Verghese J, Lipton RB, Katz MJ, Hall CB, Derby CA, Kuslansky G, Ambrose AF, Sliwinski M, Buschke H. Leisure activities and the Risk of Dementia in the Elderly. N Engl J Med. 2003; 348:2508-2516

is chirurg (niet-praktiserend) en specialist Integrative Medicine. Ze heeft een eigen coachings- en adviespraktijk en is hoofddocent van de tweejarige STIBIG post-hbo-opleiding tot Integrative Medicine zorgverlener.

Laat een reactie achter