Spraakverwarring

22 Aug, 2023

Door Karlien Bongers

Zes keer per jaar verheug ik me op de redactieraad. Meestal is het mooi weer en mag ik lekker sparren met geïnspireerde mensen met verschillende zorgachtergronden, netwerken, kennis en ervaringen. Vandaag zitten we onder een lindeboom met kopjes heet water met verse muntblaadjes. We zijn al een eind op weg met accenten leggen voor de editie over de lever.

In de afgelopen jaren hebben we veel bijgeleerd over diverse gezondheidszorgsystemen. Dat maakt ons begrip over de verschillende manieren waarop we gezondheid en welzijn kunnen ondersteunen groter. Het is leuk dat je nieuwsgierig mag zijn, en het maakt het er niet per se makkelijker op. Je voelt je immers veilig in je eigen comfortzone, waar je je kan vasthouden aan je overtuigingen en ideeën en je je ogen kan sluiten voor andere visies en mogelijkheden. Het past goed bij het menselijke brein, dat ervaringen scant op ‘bekend – onbekend’ en ze daarmee labelt als ‘veilig – onveilig’. Zo wordt het signaal afgegeven om ervan te genieten of om te vluchten dan wel te vechten.
Het maakt mij bijvoorbeeld heel onrustig dat verschillende zorgsystemen gebruik maken van dezelfde elementen en meridianen (zie tabel), die ze dan verschillend interpreteren. Als ik zou weten ‘hoe het zit’, zou ik kunnen ontspannen. Helaas is het niet zo eenvoudig. Zorgverleners die zijn opgeleid volgens het gedachtegoed van TCM en ayurveda zijn het bijvoorbeeld alleen eens wat betreft het element water, dat ‘afvoert’ en schoonspoelt en door beide geassocieerd wordt met verdriet. Hierin zouden regulier opgeleide zorgverleners zich overigens nog wel kunnen vinden.

Om de verschillen in interpretatie te verklaren heb ik een theorie: volgens mij zijn de verschillen ontstaan omdat de zorgsystemen uit elkaar zijn voortkomen. Zo stel ik me voor dat ergens op de Aziatische vlakten onze verre voorouders dachten dat ziekte het gevolg was van nare energie in ons lichaam. Op deze eenvoudige benadering van ziekte en gezondheid is bijvoorbeeld het Inca sjamanisme gebaseerd: beter worden doe je door nare energie af te voeren naar de aarde en je te voeden met de prettige energie van de zon. Nare en prettige energie ontmoeten elkaar ergens in het midden van het lichaam, ter hoogte van het hart. In het Inca sjamanisme werkt men onder andere met chunpi’s, die je kunt voorstellen als energiebanden met een ‘oog’. Hierdoor kan zware energie, als water, worden afgevoerd naar moeder aarde en kan het lichaam worden gevuld, via het hart, met de lichte energie van vader hemel. Dit basale systeem is in de loop der tijd verfijnd, bijvoorbeeld in het ayurvedische systeem door meerdere chakra’s te onderkennen. Hierbij is het streven de lagere ‘aardse’ delen te overstijgen om één te worden met ‘het hogere’. De meridianen in het TCM-systeem zijn, volgens mijn theorie, een verdere verfijning om het fysieke lichaam te kunnen beïnvloeden waarbij aarde de kwaliteit van aards voedsel heeft gekregen. Al deze verfijningen zorgen voor verschillen, die geleid hebben tot de ‘spraakverwarring’.

Aan het eind van onze ontmoeting tijdens de redactieraad worden namen uitgewisseld van personen die zouden kunnen bijdragen aan ‘onze’ missie, terwijl ik, wat onhandig vanwege de rustieke houten tafel, steekwoorden opschrijf. Plots hoor ik een naam die me bekend voorkomt maar even niet kan plaatsen. ‘Wie is die Maria Distel waar jullie het over hebben’, vraag ik iets te direct. Samen lachen we om mijn verwarring.