Preventie en herstel van Covid-19

26 Aug, 2020

Door Karlien Bongers

Eind juni is wereldwijd bij meer dan negen miljoen mensen een besmetting met het SARS-CoV-2-virus geconstateerd en zijn ruim 500.000 mensen aan Covid-19 overleden. In Nederland werd bij ongeveer 50.000 personen een coronabesmetting vastgesteld. Hiervan werden 12.000 mensen in een ziekenhuis opgenomen waarvan ongeveer de helft, namelijk 6090 personen, is overleden.
Het aantal besmettingen is gelukkig drastisch verminderd, de zomer lijkt het virus even op een lager pitje te zetten en de eerste goed onderbouwde wetenschappelijke artikelen zijn verschenen. Het is tijd om de balans op te maken en lering te trekken uit de nu beschikbare kennis, voordat een mogelijke tweede golf aan coronabesmettingen de kop opsteekt.

Het merendeel van de wetenschappelijke publicaties betreft de reguliere aanpak bij Covid-19, waarbij de focus met name op interventies tijdens ziekenhuisopnames ligt. Interessant is ook de aanpak in China.¹ Zo werden er mensen met een infectie niet thuis in quarantaine geplaatst maar in veldziekenhuizen waar ze behandeld werden met Traditional Chinese Medicine (TCM), waarvan bijvoorbeeld qi gong onderdeel uitmaakt. Uit de ervaringen volgde het advies van de Chinese nationale gezondheidscommissie om de zogenaamde Qingfei Paidu, een ‘soep’ bestaande uit ten minste 129 ingrediënten waarvan 45 procent flavonoïden, in te zetten bij milde en matig ernstige coronabesmettingen, net als het advies om te behandelen met hoge doseringen vitamine C.

Reviewartikelen vanuit een integraal perspectief, waarin achterliggende immunologische processen leidend zijn voor mogelijke interventies, helpen ons om geschikte behandelingsmodaliteiten op het juiste moment in te zetten.²
Voor de klinische praktijk zijn bij Covid-19 vier fasen te onderscheiden namelijk preventie, infectie, escalerende ontsteking en herstel. Door te focussen op zes specifieke punten van het immuunsysteem, namelijk naturalkillercellen (NK-cellen), Th1-immuunreactie, Th2-dominantie, oxidatieve stress, (SARS-CoV-2-specifieke) anti-ontstekingsreacties en de aangeboren ofwel basisafweer, zijn de effecten van mogelijke behandelingsopties beter in te schatten en per individu aan te passen.

1. Ren JL, Zhang AH, Wang XJ. Traditional Chinese medicine for COVID-19 treatment. Pharmacol Res. 2020;155:104743.
2. Yanuck SF, Pizzorno J, Messier H, Fitzgerald KN. Evidence Supporting a Phased Immuno-physiological Approach to COVID-19 From Prevention Through Recovery. Integr Med (Encinitas). 2020;19(Suppl 1):8-35. Epub ahead of print.
3. Molema H, van Erk M e.a. Wetenschappelijke notitie over de relatie tussen COVID-19, metabole ontregeling, weerstand en leefstijlinterventies. 2020. Lifestyle4health
4. Livesey G, Taylor R, Hulshof T, Howlett J. Glycemic response and health—a systematic review and meta-analysis: relations between dietary glycemic properties and health outcomes. The American Journal of Clinical Nutrition. 2008; 87(1): 258S-268S.
5. Dinglas VD, Faraone LN, Needham DM. Understanding patient-important outcomes after critical illness: a synthesis of recent qualitative, empirical, and consensus-related studies. Curr Opin Crit Care. 2018;24(5):401-409.