Ontwikkelingen in de Integrale Psychiatrie

24 Jun, 2025

Door Fleur Kortekaas

Sinds de totstandkoming van de integrale psychiatrie in Nederland in 2006 heeft het Vakblad Natuurlijke en Integrale Gezondheidszorg je op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen binnen dit vakgebied.^1,2 Eind 2024 hield oprichter van de integrale psychiatrie in Nederland prof. dr. Rogier Hoenders een webinar voor de RBCZ waarin hij de meest recente ontwikkelingen binnen de integrale psychiatrie en zijn werk als hoogleraar zingeving besprak.

Integrale psychiatrie is een benadering binnen de geestelijke gezondheidszorg die het beste van conventionele psychiatrie combineert met complementaire behandelmethoden. Het richt zich op een holistische aanpak, waarbij niet alleen symptomen worden behandeld. Cliënten krijgen gepersonaliseerde behandelingen die aansluiten bij hun levensstijl en die het zelfbewustzijn en de vaardigheden voor zelfzorg versterken.
Het Centrum Integrale Psychiatrie (CIP) binnen Lentis, met aan het hoofd prof. dr. Rogier Hoenders, is een voortrekker op het gebied van integrale psychiatrie en maakt gebruik van het biopsychosociaal-ecospirituele model. Dit model integreert verschillende behandelmodaliteiten, waaronder reguliere psychiatrie, leefstijlinterventies, natuurlijke medicatie en complementaire zorg.^3-6

Integrale Psychiatrie bij Lentis
Binnen Lentis is integrale psychiatrie een essentieel onderdeel van de zorg. Het leefstijlprogramma dat hier ontwikkeld is, richt zich op duurzame gedragsverandering bij patiënten, met als belangrijke component het CLI-MHC-programma (Combined Lifestyle Intervention in Mental Health Care). Dit programma omvat twaalf wekelijkse bijeenkomsten van 2,5 uur, afwisselend fysiek en online. Thema’s als voeding, beweging, ontspanning, slaap, middelengebruik, doel, zingeving en sociale ondersteuning komen aan bod. Zowel individuele als groepsbegeleiding met ervaringsdeskundigen en leefstijlcoaches worden aangeboden. Opvolgbijeenkomsten na 1, 2 en 3 maanden worden georganiseerd om duurzame veranderingen te bevorderen. Daarnaast zijn er talloze initiatieven gestart, waaronder wandelgroepen, kookworkshops en mindfulness-sessies. Ook voor medewerkers wordt een breed aanbod aan trainingen en gezondheidsbevorderende activiteiten aangeboden.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 55 in het VNIG 4/25.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. Van der Heide, N. (2014). Dr. Rogier Hoenders over integrale psychiatrie. Vakblad Natuurlijke en Integrale Gezondheidszorg, 4.
2.Notenboom, M. (2023). In gesprek met Martine Busch en Rogier Hoenders. Vakblad Natuurlijke en Integrale Gezondheidszorg, 2: p. 40-45.
3. Hoenders, H. J. R. (2014). Integrated psychiatry: Conceptual foundation, implementation and effectiveness (Doctoral thesis). Faculty of Medicine, University of Groningen.
4. Hoenders, H. J. R., Appelo, M. T., van den Brink, H., Hartogs, B. M. A., & de Jong, J. T. V. M. (2011). The Dutch complementary and alternative medicine (CAM) protocol. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 17(12): p. 1-5.
5. Hoenders, R., Steffek, E., Eendebak, M., & Castelein, S. (2020). Psychische stoornissen. In T. De Weijer & M. De Vries (Eds.), Handboek leefstijlgeneeskunde. Bohn Stafleu Van Loghum.
6. Vollbehr, N., Brondijk, G., & Hoenders, R. (2022). Leefstijl en integrale psychiatrie. In W. Cahn, J. Deenik, & T. Vermeulen, (Eds.), Handboek Leefstijlpsychiatrie. Bohn Stafleu Van Loghum.
7. Schillemans, C., Hoenders, H. J. R., Steffek, E., Albers, C. J., Booij, S. H., & Castelein, S. (2024). A pilot randomised controlled trial of a multidomain lifestyle intervention for outpatients with chronic or severe mental illness. Psychiatry research, 342: p. 116227.
8. Hoenders, R., & et al. (2024). Een Polikliniek voor Integrale Geestelijke Gezondheid: Patiëntkenmerken en Gezondheidsuitkomsten op Basis van Patiëntgerapporteerde Uitkomstmonitoring. 2024 International Congress on Integrative Medicine & Health Abstracts Global Advances in Integrative Medicine and Health Volume 13: p. 1–184
9. GGZ Standaarden. (2023). Zingeving in de psychische hulpverlening. Geraadpleegd op 6 maart 2025, van www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/zingeving-in-de-psychische-hulpverlening/zingeving-tijdens-de-behandeling
10. Schoot, M., Bartels-Velthuis, A., Rodrigues Recchia, D., Frick, E., Büssing, A., & Hoenders, R. (2024). Translation and Validation of the Dutch Version of the Spiritual Care Competence Questionnaire (SCCQ-NL). Religions, 15(4): p. 496.
11. Hoenders, R., Ghelman, R., Portella, C., Simmons, S., Locke, A., Cramer, H., Gallego-Perez, D. & Jong, M. (2024). A review of the WHO strategy on traditional, complementary, and integrative medicine from the perspective of academic consortia for integrative medicine and health. Frontiers in Medicine, 11: p. 1395698.